Ο Πολιτισμός της ελιάς και του ελαιόλαδου στη Βόρεια Εύβοια
Μια Δράση από το Αλωνάκι
Ο Σύλλογος Ελληνικής Πολιτιστικής Παράδοσης Χαλκίδας «Το Αλωνάκι» υλοποίησε από τον Δεκέμβριο του 2022 έως και τον Νοέμβριο του 2023, την πολιτιστική δράση με τίτλο «Ο Πολιτισμός της Ελιάς και του Ελαιόλαδου στην Βόρεια Εύβοια». Η δράση υλοποιήθηκε με την αιγίδα και επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (Αρ. Πρ. απόφασης: ΥΠΠΟΑ/378253/04-08-2022), το οποίο την αξιολόγησε θετικά «διότι επιχειρεί να συμβάλλει στην τόνωση της συλλογικής μνήμης των πυρόπληκτων κοινωνιών της Βόρειας Εύβοιας και ιδιαίτερα στην ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς σε ό,τι αφορά στη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».
Η δράση υλοποιήθηκε στους πυρόπληκτους Δήμους της Βόρειας Εύβοιας (Δήμος Λίμνης – Μαντουδίου – Αγίας Άννας και Ιστιαίας – Αιδηψού) που έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες ζημιές από την καταστροφική πυρκαγιά του 2021 και περιλαμβάνει τρεις θεματικούς άξονες.
Ιδέα και σχεδιασμός πολιτιστικής δράσης: Δημήτρης Λιανοστάθης, Ιωάννα Χαλεπά.
Συμβαλλόμενοι Φορείς
- Οργανισμός Πολιτιστικής Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδας (Ο.Π.Α.ΣΤ.Ε.) – Περιφερειακή Ενότητα Εύβοιας
- Δήμος Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας
- Δήμος Ιστιαίας – Αιδηψού
- Ιερά Μητρόπολη Χαλκίδας Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων
- Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ευβοίας
- Αγροτικός Ελαιοπαραγωγικός Συνεταιρισμός Ροβιών (Δήμος Ελυμνίων – Μαντουδίου – Αγίας Άννας)
- Αγροτικός Συνεταιρισμός Αιδηψού (Δήμος Ιστιαίας – Αιδηψού)
Επιστημονική Ομάδα
- Μαρία Λιάσκου, MSc Λαογραφία
- Ιωάννα Χαλεπά, MSc Επιστήμες Αγωγής
- Δημήτρης Λιανοστάθης, MSc Πολιτιστική Διοίκηση – Διαχείριση
Η πολιτιστική δράση εξακτινώθηκε σε 3 θεματικούς άξονες:
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές/τριες ηλικίας 6-12 ετών
Ταινία τεκμηρίωσης με
θέμα τη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτισμού της ελιάς και του ελαιόλαδου στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας.
Μουσικοποιητική εκδήλωση εστιασμένη στον πολιτισμό της ελιάς
Στον πρώτο θεματικό άξονα της πολιτιστικής δράσης πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα από τους/τις εμψυχωτές/τριες του Πολιτισμικού Σχολειού για τους/τις μαθητές/τριες όλων των τάξεων στα Δημοτικά Σχολεία της Λίμνης, των Ροβιών, της Αγίας Άννας, των Γουβών του Πηλίου και της Κηρύνθου . Στόχος ήταν οι μαθητές/τριες: να γνωρίσουν την ελιά ως δέντρο που μας δίνει τα ευεργετικά του προϊόντα, να μάθουν τρόπους καλλιέργειας, συλλογής και αξιοποίησης του καρπού της, να γνωρίσουν τη διατροφική αξία της ελιάς και του ελαιόλαδου και τέλος, να πληροφορηθούν ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία που σχετίζονται με την ελιά.
Το πρόγραμμα περιλάμβανε θεατρικό παιχνίδι, μουσικοκινητική αγωγή, δημιουργία τραγουδιού, καταγραφή παραδοσιακών συνταγών καθώς και παρασκευή απλών συνταγών με βάση την ελιά και το ελαιόλαδο, εποικοδομητικό διάλογο γύρω από τη θέση που κατέχει η ελιά στον πολιτισμό μας καθώς και αναφορά σε σχετικά ήθη και έθιμα και δημιουργία podcast. Αξιοποιήθηκαν ψηφιακές τεχνολογίες όπως τα wordart, padlet soundcloud , audacity καθώς και infographics για την επεξεργασία και οργάνωση συναφών δεδομένων.
Στον δεύτερο θεματικό άξονα της πολιτιστικής δράσης η επικοινωνιακή ομάδα του Συλλόγου μας, Αλωνάκι HD, αξιοποίησε την ψηφιακή τεχνολογία στο πλαίσιο ενός οδοιπορικού προκειμένου να δημιουργηθεί μια ταινία τεκμηρίωσης . Ταξίδεψε σε περιοχές της Βόρειας Εύβοιας (Συνεταιρισμός Ροβιών, Δήμος Ιστιαίας, Μονή Οσίου Δαυίδ, Κουρκουλοί κ.α. ) καταγράφοντας τρόπους συγκομιδής της ελιάς, τρόπους επεξεργασίας, ιστορίες καθώς και μουσική, τραγούδια και φωτογραφικό υλικό, σχετικό με το θέμα για τη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτισμού της ελιάς και του ελαιόλαδου στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας.
Τα τεκμήρια αυτά θα συγκεντρωθούν και θα μετασχηματιστούν σε μια ταινία μικρού μήκους η οποία θα είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό μέσα από πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων.
Έπειτα, η ταινία θα προβληθεί στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας το οποίο πραγματοποιείται στη Χαλκίδα κάθε φθινόπωρο.
Στον τρίτο άξονα της δράσης, υλοποιήθηκε μια ημερήσια μουσικοποιητική εκδήλωση με τραγούδια και χορούς που εστίαζαν στον πολιτισμό της ελιάς, φέρνοντας ταυτόχρονα κοντά φορείς που ασχολούνται με το στοιχείο αυτό.
Η μουσικοποιητική εκδήλωση με θεματολογία τραγούδια και σκοπούς σχετικούς με την ελιά και το ελαιόλαδο στον ελληνικό χώρο, πραγματοποιήθηκε στο χωριό Κουρκουλοί της Βόρειας Ευβοίας. Παρουσιάστηκαν τόσο παραδοσιακά τραγούδια, με κύριο ποιητικό άξονα την ελιά και το ελαιόλαδο.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν, πέραν του Συλλόγου Ελληνικής Πολιτιστικής Παράδοσης Χαλκίδας «Το Αλωνάκι», ο Πολιτιστικός Χορευτικός Όμιλος “Το Λίμνη”, Πρόεδρος: Ανδρέας Πέρρης
Υπεύθυνος χορευτικού : Γιώργος Φλώκος και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αιδηψού, Πρόεδρος: Xασανδρινού Ελένη, Xοροδιδάσκαλος: Σαλιγκάρας Γιώργος. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, προσφέρθηκαν από τους συνεταιρισμούς και την τοπική κοινωνία τοπικά εδέσματα με βάση την ελιά και το ελαιόλαδο, δίνοντας έμφαση στην πλούσια γαστρονομική παράδοση της περιοχής.
Συμμετείχαν οι μουσικοί:
● Καπαγιάννη Φωτεινή – τραγούδι
● Ζαχαρής Δημήτρης – κλαρίνο
● Χρυσικόπουλος Κώστας – βιολί
● Φρυγανιώτης Νίκος – λαούτο
● Λεμονής Κώστας – κρουστά
Στιγμιότυπα της πολιτιστικής δράσης
2022
Θεατρικό παιχνίδι βασισμένο σε λαϊκό παραμύθι με θέμα την ελιά.
Αναφορά στο λάδι, τη μεσογειακή διατροφή και τη θρεπτική αξία του ελαιόλαδου .
2023
Παιχνίδια κίνησης και ρυθμού
2023
Καταγραφή απλών συνταγών με βάση την ελιά και το ελαιόλαδο.
2023
Παρασκευή απλών συνταγών με βάση την ελιά και το ελαιόλαδο.